پیش از ورود هیات باستان‌شناسی «هلمز» به محوطه «سرخ دُم» لرستان، کمتر کسی تصور می‌کرد که اجداد سوارکاران و جنگاوران کناره‌ی زاگرس هنرمندانی تا به این حد چیره‌دست و قهار بوده باشند. اما وقتی در سال ۱۳۱۷ خورشیدی پای نخستین هیأت باستان‌شناس به کوه‌ها، دره‌ها و دشت‌های سرسبز زاگرس شمالی باز شد. دنیای شگفت‌انگیز تندیس‌های مفرغینی کشف شد که نشان می‌داد دلاوران لرستان در مقابل دشمنان‌شان علاوه بر سینه‌ای ستبر، گنجینه‌های غرورآفرینی هم در چنته دارند.
خبرهای سایت
همان جریان‌هایی که باعث ظهور امپراتوری عباسیان و نخبگان آن گردیدند و اشکال مختلف فرهنگی‌اش را بوجود آوردند عامل سقوط و اضمحلال آن گردیدند. زوال این امپراتوری از اواسط دوره‌ی تثبیت آن آغاز گردید. زمانی که این رژیم در حال تقویت نهادهای نظامی و اداری خود بود، و برای ایجاد اقتصادی پررونق و فرهنگی غنی تلاش می‌کرد وقایع و رویدادهایی باعث فعال شدن عواملی گردیدند که این عوامل در نهایت امپراتوری را از ریشه برکندند.
مسأله جانشینی هارون‌الرشید (۸۰۹-۷۸۶) از همان اوایل حکومتش یک مشکل حاد و وخیم بود. وی پسر بزرگ‌ترش، امین، را ولیعهد خود معرفی نمود و پسر کوچکترش، مأمون، را نیز فرماندار خراسان و ولیعهد امین قرار داد. با مرگ هارون، امین سعی کرد فرزند خود را ولیعهد قرار دهد که در نتیجه‌ی این امر جنگی داخلی آغاز گردید. امین از سوی ارتش امپراتوری، مستقر در بغداد حمایت می‌شد، درحالی که مأمون مجبور شد به جنگاوران مستقل خراسانی متوسل شود. اما بالاخره مأمون برادر خود را شکست داد و در سال ۸۱۳ خلافت را در دست گرفت. مغلوب شدن امین در این جنگ باعث منزوی شدن نظامیانی شد که در جنگ علیه مأمون شرکت کرده بودند، و همچنین منجر به در انزوا قرار گرفتن مردم عراق و ساکنان برخی از ایالات دیگر (مردمان ایالاتی که از امین حمایت کرده بودند) گردید.
مسأله جانشینی هارون‌الرشید (۸۰۹-۷۸۶) از همان اوایل حکومتش یک مشکل حاد و وخیم بود. وی پسر بزرگ‌ترش، امین، را ولیعهد خود معرفی نمود و پسر کوچکترش، مأمون، را نیز فرماندار خراسان و ولیعهد امین قرار داد. با مرگ هارون، امین سعی کرد فرزند خود را ولیعهد قرار دهد که در نتیجه‌ی این امر جنگی داخلی آغاز گردید. امین از سوی ارتش امپراتوری، مستقر در بغداد حمایت می‌شد، درحالی که مأمون مجبور شد به جنگاوران مستقل خراسانی متوسل شود. اما بالاخره مأمون برادر خود را شکست داد و در سال ۸۱۳ خلافت را در دست گرفت. مغلوب شدن امین در این جنگ باعث منزوی شدن نظامیانی شد که در جنگ علیه مأمون شرکت کرده بودند، و همچنین منجر به در انزوا قرار گرفتن مردم عراق و ساکنان برخی از ایالات دیگر (مردمان ایالاتی که از امین حمایت کرده بودند) گردید.
ادامه مطلب
جشن آبریزگان، علل پیدایش
برابر با روایت ابوریحان بیرونی، منشأ جشن مربوط است به زمان جمشید. در این زمان عدد جانوران و آدمی آنقدر زیاد شد که دیگر جایی باقی نماند. خداوند زمین را سه برابر فراخ تر گردانید و فرمود مردم غسل کنند تا از گناهان پاک شوند، و از آن گاه جشن آبریزگان به یادگار ماند. ابوریحان در ضمن شرحی که راجع به جشن تیرگان آورده، آن را نیز مربوط به کی خسرو کرده است که در ساوه بر کوهی بالا رفت. کنار چشمه ای خواست برآساید که فرشته ای به وی نمودار گشت. کی خسرو از هوش برفت. بیژن پسر گودرز سر رسید و از آب چشمه به چهره شاه پاشید تا هوش آید. و از آن زمان رسم اغتسال و شست و شو و آب پاشیدن به هم یادگار ماند.
ادامه مطلب
معاویة بن ابی‌سفیان، نخستین خلیفه اموی است.
معاویة بن ابی‌سفیان
معاویة بن ابی‌سفیان، نخستین خلیفه اموی است. او پس از صلح امام حسن تا سال ۶۰ حدود بیست سال، در دمشق خلافت کرد. در فتح مکه اسلام آورد و از طلقاء بود.
مناصب و اقدامات
او در فتح سرزمین شام در زمان ابوبکر حاضر بود. در زمان عمر بن خطاب استاندار اردن و سپس استاندار تمام سرزمین شام شد. در شورش علیه عثمان بن عفان، علی‌رغم درخواست خلیفه، به یاری او نشتافت. در زمان خلافت امام علی ـ عليه‌السلام ـ به اسم خونخواهی عثمان، جنگ صفین را به راه انداخت. پس از شهادت امام علی عليه‌السلام، در معاهده صلح با امام حسن عليه‌السلام، خلافت مسلمین را به دست گرفت و دمشق را پایتخت حکومت خود کرد. در زمان او، فتوحات بیشتر در سرزمین‌های غربی و شمال آفریقا بود و در سرزمین‌های شرقی به تثبیت فتوحات پیشین تاکید داشت. معاویه خلافت را به سلطنت تغییر داد و برای بیعت گرفتن برای پسرش یزید، تلاش‌های فراوان کرد. برای اداره کشور، دیوان‌های جدیدی را بنا نهاد. او با شورش‌های خوارج و شیعیان مواجه بود و آنها را سرکوب کرد.
ادامه مطلب
پیدایش حکومت صفاریان در سیستان و قرار گرفتن در مقابل خلافت عباسیان به دورۀ استیلای دویست سالۀ اعراب بر زندگی سیاسی و اجتماعی این سرزمین پایان داد.
تسخیرخلافت عباسی
سلسلۀ صفاریان که به وسیلۀ یعقوب بن لیث بنیان گذاشته شد در مدت کمی بخش وسیعی از قلمرو خلافت عباسی را تسخیر کرد و تا دروازۀ پایتخت به مصاف خلیفه رفت.
برآمدن یعقوب لیث
اگر چه برخی مورخان نسب یعقوب بن لیث را به خسرو پرویز پادشاه ساسانی می‌رسانند.اما آن‌چه مسلم است یعقوب پسر لیث در روستای قرنین سیستان همراه برادرانش به رویگری مشغول بود و در جوانی به عیاران پیوست.
در سال (۲۳۷ ه.ق) که صالح بن نصر کنانی بر سیستان مستولی شد و بر ضد طاهریان قیام کرد، یعقوب به خدمت او درآمد ولی پس از مدتی بین آن دو به خاطر غنائم اختلاف پدید آمد و صالح پس از مدتی از سیستان فرار کرد.در این موقع دِرْهم بن نصر سیستان را تسخیر و یعقوب را فرماندۀ سپاه خود نمود ولی بعدها به جهت هراس از قدرت یعقوب توطئه قتل او را ریخت اما یعقوب باخبر شد و او را زندانی نمود و خود به سال ۲۴۷ ه.حاکم سیستان گردید. [۱][۲][۳][۴]
ادامه مطلب
طاهریان، نخستین حکومت در ایران بعد از اسلام بود که توانست اعلام موجودیت کند و اندیشه و هویت ایرانی را دوباره مطرح کند که تحت لوای خلافت عباسیان در بغداد بودند. گرچه طاهریان دارای مناسبات گرم و صمیمانه با وابسته به خلافت بودند اما در خراسان استقلال نسبی بدست آوردند.
اصل و نسب طاهریان
برخی آنها را از تبار منوچهر پادشاه باستانی ایران و برخی نسب آنها را رستم پهلوان اساطیری ایران و گروهی دیگر آنها را از قبیله خزاعه عرب دانسته‌اند و لی بیشتر محققین آنها را از خاندان‌های کهن خراسان می‌دانند که بعد از سقوط ساسانیان نمایندۀ گروه دهقانان خراسان بودند. حسین، جد مؤسس این سلسله، را جزء اولین دعوت‌کنندگان نهضت عباسی در خراسان می‌دانند. همچنین حسین بن مصعب پدر طاهر در زمان حکومت منصور عباسی موقعیت و اعتبار زیادی داشته است. [۱]
ادامه مطلب
“آق‌قویونلوها” به معنای “دارندگان گوسفندان سفید ” می‌باشد که تشکیل شده بودند از چند قبیله ترکمنی که در دیاربکر و شرق آناطولی (نواحی غربی آسیا) پس از دورۀ مغول در قرن چهاردهم میلادی بوجود آمدند و تا سال ۱۵۰۲ میلادی ادامه داشتند.
معرفی اجمالی
آق‌قویونلوها اهل تسنن بودند و مثل همه ترکمانان زندگی شبانی و کوچرو داشتند و کینه‌های قدیمی بر سر آبشخور و چراگاه باعث عداوت و دشمنی همیشگی بین طوایف، مخصوصاً دو قبیلۀ آق‌قویونلوها و قراقویونلوها بود.[۱]
ادامه مطلب
قراقویونلوها، طایفه‌ای چادرنشین، دارای مذهبتشیع، از حکمرانان ترکمن بودند که برای مدت نزدیک به یک سده بر مناطقی از غرب و شمال غربی ایران فرمانروایی کردند.
معرفی اجمالی
در هنگام لشگرکشی مغول به آسیای میانه در اوایل قرن هفتم عده‌ای از ترکمنان صحرا نورد آسیای میانه ساکن شرق دریای خزر به آسیای غربی کوچ کردند و در نواحی شمال بین النهرین حوالی دریاچه وان و حدود آناطولی شرقی به دامداری پرداختند.
آنها در اواخر دوره سلطنت ایلخانان و با فترت قدرت ابوسعید بهادرخان از فرصت استفاده کرده و به سرزمین‌های اطراف یورش برده و به تصرف آن سرزمین‌ها پرداختند. [۱]
ادامه مطلب
غزنویان، در سالهای (۳۵۱ – ۵۸۲) هـ.ق حکومت کردند که یک دولت فارسی زبان، نظامی و اسلامی بود، دولت غزنوی خاستگاه نژادی و پایگاه علمی خاصی نداشت.
[۱] سلاطین غزنوی مانند سامانیان و آل‌بویه، منسب‌نامه‌نویسان را بر آن داشتند تا گذشتۀ آنان را به پادشاهان پیش از اسلام ایرانیان پیوند دهند.
قدرت غزنویان در هند
غزنویان ۲۳۰ سال به عنوان قدرتی قابل توجه در شرق افغانستان (غزنه) و شرق هند بودند.”الپتکین” سپهسالار خراسان به عنوان یکی از مؤسسین دولت غزنوی که غلامی ترک نژاد، در دربار ساسانیان بود توانست غزنه را تصرف کند و با گرفتن منشور از منصور بن نوح سامانی موقعیت خود را در غزنه سامان دهد.[۲]
بعد از الپتکین یکی از غلامان او به نام “بلکتکین” ۱۰ سال در غزنه قدرت را به دست گرفت و بعد از او “بوری تکین” ۲ سال در راس قدرت بود اما به علت بی‌لیاقتی خلع شد و جای او را “سبکتکین” گرفت، او نیز غلامی ترک‌نژاد بود که در زمان سلطنت منصور بن نوح سامانی در خدمت الپتکین بود، در واقع مؤسس واقعی دولت غزنویان سبکتکین بشمار می‌رود.[۳]
ادامه مطلب
غور ناحیه‌ای کوهستانی و وسیع بین هرات و غزنه با مرکزیت شهر فیروزکوه بوده است.
آل شنسب
مورخین نسب غوریان را به ضحاک تازی می‌سازنند که وقتی فریدون بر او پیروز شد طایفه‌ای از اولاد او به غور گریختند و قلعه‌های مستحکمی بنا کردند و حکومت غور در اولاد ضحاک موروثی شد. غور در سال ۳۱ ه.ق در عهد خلافت عثمان و یا طبق قول جوزجانی در عهد خلافت حضرت علی (علیه‌السّلام) فتح شد و شنسب از دست حضرت علی عهد و لواء حکومت غور را دریافت داشت لذا به آنان، آل شنسب هم می‌گویند.
در ابتدا حکومت غوریان به منطقه غور محدود می‌شد.آنان با حاکمان اموی مخالفت بودند لذا در قیام ابومسلم و دعوت عباسیان حضور داشتند.بعدها در دورۀ هارون الرشید امیر نجفی نهاران از او عهد و لواء گرفت.غوریان در دورۀ محمود غزنوی شروع به افزایش متصرفات خود کرده به مرور بر خراسان، غزنه، بامیان و هند مسلط شده امارت خود را به سلطنت تبدیل کردند.
ادامه مطلب
سلجوقیان خاندانی ترک‌تبار بودند که از آسیای مرکزی به سمت ایران مهاجرت کردند ولی به خاطر تحولات زبانی و نژادی بعد از مهاجرت، به ترکمن و ترکمان، مشهور شدند.
معرفی سلجوقیان
جد سلجوقیان “دُقاق”، نام داشت که مشاور “یبغو” و حاکم قبایل دشت خزر بود. “دقاق” فرزندی به نام “سلجوق” داشت که بعد از فوت وی به خدمت “یبغو” در آمد و اعتبار ویژه‌ای یافت. وی مورد حسد ارکان دولت و اعیان قرار گرفت لذا به خاطر ترس از برکناری، روی به سمرقند نهاد و سپس با طرفداران خود به جند رفت و اسلام اختیار کرد و به مرور بر بخش‌هائی از خراسان دست یافت تا این‌که خاندانش نیشابور را گرفته “طغرل بن میکائیل بن سلجوق” را به سلطنت نشاندند. این خاندان از سال (۴۲۹ تا ۹۵۰ ه.ق) در ایران حکومت کردند.
ادامه مطلب
مؤسس این سلسلۀ، مرداویج بن زیار از دلاوران گیلان بود که سودای پادشاهی وبرقراری استقلال ایران را در سرداشت وی ابتدا از طرفداران علویان طبرستان واز اتباع اسفاربن شیرویه بود. وقتی مقتدر ،خلیفۀ عباسی، به سرکوب قرمطیان مشغول بود از امیر نصر سامانی خواست با استفاده از اسفاربن شیرویه ومرداویج زیاری که در پناه او بودند به قلمرو علویان طبرستان حمله کند وی سپاهیانی از خراسان در اختیار آن دو قرار داد آنان طبرستان را فتح وحسن بن زید علوی را مغلوب کردند. مدتی بعد مرداویج، اسفاربن شیرویه را به دلیل بد رفتاریش با مردم کشت و پس از غلبه بر لشکر خلیفه عباسی بر طبرستان وگرگان مسلط شده در غرب قلمرو سامانیان و به خیال تجدید عظمت وشاهنشاهی ایران حکومتی تشکیل داد اما به خاطر اعمال خشونت نسبت به لشکریان ترک خود در سال ۳۲۳ ه.ق کشته شد. پس از او با برادرش وشمگیر (۳۲۳-۳۵۷ ه.ق) که در ری بود بیعت کردند.
ادامه مطلب
صاحب تاریخ فخری می افزاید: «جالب این است که آن همه عظمت پس از تنگدستی و بینوائی و خواری و نیازمندی و دست و پنجه نرم کردن با رنج و ستم نصیب آنان شد زیرا جد ایشان ابوشجاع بویه وپدر جد او جملگی مانند سایر رعایای فقیر در بلاد دیلم به سرمی بردند و بویه خود به شغل ماهیگیری می پرداخت. و از میان سه پسر بویه احمد(معزالدوله) در هنگامی که در اوج قدرت بود، علاقه داشت که ازگذشته رقت بار خود و پدر و برادرانش در زمانی که هنوز در دیلم بودند، در حضور جمع سخن گوید و این شاید به خاطر ادای شکرنعمت و موهبتی بود که خداوند به او و خاندانش ارزانی داشته بود. شهریار بن رستم دیلمی درباره آغاز دولت آل بویه و پیدایش آن گوید: «ابو شجاع بویه در آغاز کارش با من وست بود، هنگامی که مادر فرزندانش عمادالدوله ابوالحسن علی، و رکن الدوله ابوعلی حسن، و معزالدوله ابوالحسین احمد که هر سه به پادشاهی رسیدند درگذشت، روزی به خانه او رفتم دیدم ابوشجاع بویه ازاندوه زنش بیتابی می کند، از اینرو وی را تسلیت داده از اضطراب و پریشانی او کاستم، سپس ابوشجاع و فرزندانش را برداشته به خانه خود آوردم و طعامی برای آنها حاضر کردم، در این وقت شخصی که از بیرون خانه می گذشت، فریاد زد: «منجم، تعبیر کننده خواب و نویسنده ادعیه و طلسمات ».
ادامه مطلب
افغانستان، اگر چه به‌عنوان یک کشور و یک ملت دارای تاریخی جدید است؛ اما، این سرزمین از لحاظ قدمت تاریخی، یکی از کهن‌ترین سرزمین‌های جهان به‌شمار می‌رود، افغانستان بدلیل قرارگرفتن در مسیر جاده ابریشم محل پیوندگاه تمدن‌های بزرگ جهان بوده و یکی از مهمترین مراکز بازرگانی عصر باستان به شمار می‌رفته‌است.
تاریخچه افغانستان
افغانستان، اگرچه به‌عنوان یک کشور وش یک ملت دارای تاریخی جدید است؛ اما، این سرزمین از لحاظ قدمت تاریخی، یکی از کهن‌ترین کشورهای جهان به‌شمار می‌رود. سرزمین افغانستان امروزی بدلیل قرارگرفتن در مسیر جاده ابریشم محل پیوندگاه تمدن‌های بزرگ جهان بوده و در طول قرن‌ها، قشرهای پیاپی از هویت‌ها، فرهنگ‌ها و باورها سرزمینی را که امروزه افغانستان نامیده می‌شود بازشناسانده‌اند. این موقعیت مهم و حساس ژئواستراتژیکی و ژئوپولیتیکی افغانستان در شکل دادن موزائیکی غنی از فرهنگ‌ها و تمدن‌های بزرگ همچون ایرانی، یونانی، بین‌النهرینی و هندی در این کشور نقش مهمی داشته‌است و میراث فرهنگی باستانی این کشور را ترسیم می‌کند: از پیکره‌های یونانی-بودایی گندهارا گرفته تا نگاره‌هایِ دیواریِ مغاره‌های بامیان و تا نقوش تذهیب و خوشنویسی که زینت‌بخش بناهای دوران نخستین اسلامی هستند.
ادامه مطلب
ترکمنستان (به فارسی دری: ترکمانستان) (به ترکمنی: Türkmenistan) کشوری در آسیای میانه است…
ترکمنستان
این کشور تا سال ۱۹۹۱ با نام جمهوری شورایی ترکمنستان یکی از جمهوری‌های تشکیل دهندهٔ اتحاد شوروی بود. ترکمنستان از جنوب با افغانستان و ایران، از شمال با ازبکستان و قزاقستان و از باختر با دریای خزر همسایه و از طریق این دریا با کشورهای جمهوری آذربایجان و روسیه نیز همسایه‌است. نام کشور «ترکمنستان» از دو بخش «ترکمن» و «ستان» تشکیل شده که به معنای “سرزمین ترکمن‌ها” است. بیشتر مردم این کشور از قوم ترکمن هستند و به زبان ترکمنی (شاخه‌ای از زبان‌های ترکی‌تبار) صحبت می‌کنند.
ادامه مطلب
ژاپن
مجمع الجزایر ژاپن (به ژاپنی: 日本، نیپون یا نیهون) (به انگلیسی: Japan) کشوری است در اقیانوس آرام واقع در آسیای شمال شرقی که یکی از قدرت‌های اصلی اقتصادی جهان است و سومین اقتصاد بزرگ جهان را از نظر تولید ناخالص داخلی دارد(۵/۴۷۴ تریلیون دلار در سال ۲۰۱۰ به گزارش صندوق بین المللی پول). ژاپن یک کشور پادشاهی است که برمبنای قانون اساسی اداره می‌شود.
این کشور در پایان جنگ جهانی دوم، تمامی متصرفات فراسوی دریاهای خود، از جمله کشور کره را که در آن موقع ۴۵/۵ درصد کل کشور را تشکیل می‌داد، از دست داد و وسعت آن به میزان فعلی که در حدود ۳۸۷۰۰۰ کیلومتر مربع است(چیزی کمتر از ایالت کالیفرنیا در آمریکا)، تقلیل یافت.
ژاپن با جمعیتی در حدود ۱۲۸ میلیون نفر دهمین کشور پرجمعیت جهان است. توکیو پایتخت ژاپن با بالغ بر ۳۵ میلیون نفر جمعیت از بزرگترین و گرانترین پایتخت‌های جهان به شمار می‌آید.
ادامه مطلب
تگ ها
طـبق ماده 12 فصل سوم قانون جرائم رایانه ای هرگونه کپی برداری از قالب های طراحی شده پیگرد قانونی دارد.
برترین های مطالب
درباره ما
سایت سرای تاریخ
تمام سعی ما بر این است که محتوایی فاخر را به مخاطبانمان عرضه کنیم. امیدواریم تمام علاقه مندان به تاریخ اسلام و ایران، و اساتید و نویسندگان و پژوهندگان این عرصه، این سایت را همچون خانه مجازی خود بدانند و ندای استمداد ما را بشنوند. نگاه و نظر شما برای سایت اهمیت دارد. کمک خود را از این سایت دریغ نکنید
