حکومت اغلبیان، در سال ۱۸۴ق به‌دست هارون الرشید به ابراهیم بن اغلب در افریقیه داده شد. هدف هارون از تشکیل حکومت اغلبی دفع خطر حمله ادریسیان به قلمرو حکومت وی بود.
علویان پس از استقرار حکومت ادریسیان، در مغرب دور، به تجهیز لشکری از قبایل بربر پرداخته، با این لشکر به مغرب میانی حمله برد و آن را به حکومت خود ضمیمه کرد. با پیشرفت ادریس، هارون الرشید از ترس طمع ادریس بر افریقیه و تسلط بر آن، تصمیم گرفت حکومتی مستقل در مغربِ نزدیک تشکیل داده، به کسی واگذارد که بتواند خطر ادریسیان را دفع کند. هارون برای این مسئولیت، ابراهیم بن اغلب را برگزید و او را در سال ۱۸۴ق حاکم افریقیه گردانید. هارون و ابراهیم به توافق رسیدند که حکومت ابراهیم در مقابل پرداخت سالیانه معین به خلیفه، ارث خانوادگی او باشد. قیروان مرکز ولایت و حکومت ابراهیم بود. او با ساختن شهری به نام «عباسیه» آن را برای پایتخت دولت خود، معروف به دولت اغلبی‌ها برگزید.
در روزگار زیادة الله اول، نوه ابراهیم بن اغلب، استیلا بر جزیره سیسیل به فرماندهی فقیه بزرگ، اسد بن فرات به‌طور کامل صورت گرفت و به حکومت اغلبی‌ها ضمیمه شد. حکومت ادریسیان و اغلبی‌ها تا هنگام استقرار دولت فاطمیان دوام یافت.
فرمانروایان
- ابراهیم بن اغلب (۸۱۲ -۸۰۰)
- عبدالله اول (۸۱۷ -۸۱۲)
- زیادةالله اول (۸۳۸ -۸۱۷)
- ابوعقال الاغلب (۸۴۱ -۸۳۸)
- محمد اول (۸۵۶ -۸۴۱)
- احمد (۸۶۳ -۸۵۶)
- زیادةالله دوم (۸۷۵ -۸۶۳)
- ابوالقرانیق محمد دوم (۹۰۲-۸۷۵)
- ابراهیم دوم (۹۰۳-۹۰۲)
- زیادةالله سوم (۹۰۹-۹۰۳)
اقدامات
فرمانروایان اغلبی به آبادانی کردن و ساختن بنا اشتیاق داشتند.
زیادةالله اول مسجد برزگ قیروان را ساخت و احمد مسجد بزرگ تونس را تجدید بنا نمود. افزون بر این آثار بسیار برای آبیاری و کشاورزی در مناطق جنوب افریقیه که چندان حاصل‌خیز نبود، ساخته شد.
منابع
-کلیفورد ادموند بوسورث (۱۳۷۱)، سلسله‌های اسلامی، ترجمهٔ فریدون بدره‌ای، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه).
-عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۴۱.
گردآوری شده توسط سرای تاریخ
