سرای تاریخ : حسن ظهوری| تل آجری تا پیش از کاوش‌های باستان‌شناسی گنجینه‌ای از معماری ایران را در خود پنهان کرده بود. باستان‌شناسان، با چندین فصل کاوش در این تپه، موفق به کشفی شدند که بسیاری از تحقیقات باستان‌شناسی در نزدیکی تخت‌جمشید و گذشته شهر پارسه را تغییر داد.
آنچه در تل آجری کشف شد، تاریخ باستان‌شناسی دوره هخامنشی را هم متحول کرد. کشف دروازه‌ای آن‌هم شبیه دروازه “ایشتار” در بابل نشان داد که “کوروش” هخامنشی پس از فتح بابل از معماران آنجا خواسته بود شبیه آن دروازه را در جایی که امروز کمتر از سه کیلومتر با تخت‌جمشید فاصله دارد بسازند. باستان‌شناسان بر این باورند که این دروازه اگرچه برای کاخی به نام فیروزی ساخته شده، اما دروازه‌ای برای شهر پارسه بوده. پیش از آن‌که داریوش حتی به فکر ساختن تخت جمشید افتاده باشد.
هیات مشترک ایران و ایتالیا با بیش از ۱۰ فصل کاوش باستان‌شناسی موفق شدند تا کل دروازه را از زیر خاک بیرون بیاورند و گردشگران بتوانند، دروازه‌ای که کوروش هخامنشی دستور ساخت آن را داده بود و پسرش کمبوجیه این خواسته را به پایان برد، ببینند.
روی دیوار‌های این دروازه موجودات افسانه‌ای نقش بسته شده بود که یکی از مهمترین آن‌ها یعنی “موشخوشو” از هنر معماری هخامنشی در دوره‌های بعدی حذف می‌شود. کاوش‌های باستان‌شناسی در این محوطه یکی از بهترین کاوش‌های انجام گرفته در ایران است و برای نخستین‌بار یک محوطه تا رسیدن به مرحله گردشگری کاوش و ثبت و ضبط شده‌است.
پیشنهاد می‌کنیم این ویدئو که از آخرین یافته‌های باستان‌شناسی در این محوطه است و کل دروازه را به وضوح می‌شود دید، ببینید:
