عکاس : ابوالفضل فدائی
سرای تاریخ : موزه عبرت تهران یکی از ساختمان‌های میدان مشق (باغ ملی) است که مخوف‌ترین شکنجه‌گاه ایران به شمار می‌رود و بازدیدکنندگان را با گوشه‌ای از تاریخ این مرزوبوم آشنا می‌کند تا درک بهتری از اتفاقات آن روزگار داشته باشند. این موزه از جمله مقاصد گردشگری سیاه محسوب می‌شود که رنج زندانیان در زیر شکنجه را روایت می‌کند و از همین نظر با سایر موزه‌های تهران تفاوت دارد. در نتیجه درست مثل گردشگری سیاه که برای تفریح و خوش‌گذرانی انجام نمی‌شود، در اینجا نیز هدف آشنایی با وقایع تلخ تاریخی است.
علاوه بر معماری مدور با راهروهای تودرتو و دالان‌های تنگ و باریک که امکان فرار از زندان را به صفر رسانده بودند، وجود نرده‌های بلند آهنی و دیوارهای بتنی و بلند، خود گواه یک بنای خوف‌انگیز و نفوذناپذیر است که بهترین جا برای شکنجه زندانیان در دوره پهلوی به شمار می‌رفت. برای آشنایی هرچه بیشتر با موزه عبرت، با این مقاله همراه شوید.
درباره موزه عبرت
موزه عبرت یکی از جاهای دیدنی تهران در حوالی میدان امام خمینی (ره) است. این موزه از حال و روز زندانیان سیاسی در زمان پهلوی پرده برمی‌دارد و بازدیدکنندگان را به سفری تلخ در تاریخ کشور می‌برد. علاوه بر مجسمه چهره‌های سرشناس و زندانیان که با ظرافت زیادی طراحی و ساخته شده‌اند، وضعیت زندانیان در آن دوران و شکنجه آن‌ها به نمایش گذاشته شده است.
رضا شاه پهلوی در سال ۱۳۱۱ دستور ساخت این بنای چهار طبقه ضدزلزله را داد که در نتیجه آن معماران آلمانی موفق به ساخت سازه‌ای در قلب تهران در مجموعه نظمیه شدند که راه فراری به بیرون نداشت و اولین زندان مدرن ایران به شمار می‌رفت. در دوره پهلوی دوم، این موزه در اختیار کمیته مشترک ضدخرابکاری قرار گرفت که برای بازداشت و شکنجه زندانیان سیاسی استفاده می‌شد و از همین جهت، عنوان مخوف‌ترین زندان کشور را از آن خود کرد.
از چهره‌های سرشناس و معروف که تجربه زندانی شدن در این محل را داشته‌اند، می‌توان به رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌‌الله خامنه‌ای، آیت الله هاشمی رفسنجانی، سید محمد بهشتی، شهید رجایی، اسدالله لاجوردی و… اشاره کرد.
جالب است بدانید که راهنمایان موزه، روزگاری زندانیان این شکنجه‌گاه بوده‌اند و زجرهای آن روز را با پوست و گوشت خود تجربه کرده‌اند؛ به همین دلیل شنیدن روایت آن روزها از زبان این افراد، تصویر دقیق‌تر و ملموس‌تری را در اختیارتان قرار می‌دهد.
فروشگاه محصولات فرهنگی نیز با ارائه کتاب خاطرات زندانیان، کتاب‌های تاریخی و انقلابی، فیلم‌هایی با محوریت دفاع مقدس و انقلاب باعث آشنایی هرچه بیشتر مردم با تاریخ این مرزوبوم می‌شود.
موزه عبرت کجاست؟
موزه عبرت در ضلع شمالی میدان امام خمینی (ره) در خیابان یارجانی قرار دارد.
- تلفن: ۰۲۱-۶۶۷۲۲۰۹۶-۷
- آدرس: تهران، میدان امام خمینی (ره)، ابتدای خیابان فردوسی جنوبی، خیابان کوشک مصری، خیابان شهید یارجانی، پلاک ۱۱
- سایت: Ebratmuseum.ir
