
داریوش اول گستره امپراتوری پارس را به دورترین مرزهایش رساند و درراه این مقصود به نبرد با یونانیـان پــرداخت وی کاخ جمـشید را در دامــنه کوه رحـمت در مرکز خطه پارس نزدیک شیراز کنونی با شکوه هر چه بیشتر به پا ساخت تا چون نشانی از شوکت امپراتور در حال بار عـام دادن به فرستـادگان اقوام دست نشانده که با هدایای خود در برابرش صف بسته اند بر جا بمانددرباره آثار هنری که در سال ۱۹۳۶ مسیحی بر تالار پائیز پاریس به معرض نمایش گذاشته شده بود ، لوئی ژیله ( Louis Gillet ) منتقد و نویسنده مشهور و عضو فرهنگستان فرانسه ، در مقـاله ای چنین می نویسد : (( تابلوهای نقاشی را بچیزی نشمرید ، دفتر راهنمای خودتان را ببندید ، بدنبال نام و امضائی نگردید ، بگذارید چشمهای شما به آن سوئی معطوف گردد که ذوق آنها را به آن طرف مکشاند .. قالیها ، قالیهای دلفریب ایران ، دیدگان شما را می طلبد . ))در دیدار یکی مستشرقین از موزه گلستان ، نظر او متوجه فرشهائی شد که در زیر پا گسترده شده بود ، مدتی به آنها خیره نگریست و گفت : (( عجیب است در موزه های تمام کشورهای جهان سر را باید بالا گرفت و اشیائی را که بدیوار نصب شده و یا در قفسه ها چیده اند را
ملاحظه کرد ، در ایران باید زمین را نگریست ))

پیشینه
دین اسلام در سده هفتم میلادی در شبه جزیره عربستان ظهور یافت. در خلال یک سده پس از پیداییش آن، این دین موفق به ایجاد یک قلمروی اسلامی شد که از اقیانوس اطلس در شرق تا آسیای میانه در غرب امتداد یافته بود. یکپارچگی امپراتوری اسلامی دیری نپائید و بهزودی جنگهای داخلی در آن درگرفت که در میان تاریخنگاران اسلامی به دوران فتنه معروفند. پس از این مرحله، دوره دیگری به نام دوره دوم فتنه نیز بر جامعه اسلامی تأثیرگذار شد. پس از آن دودمانهای رقیب ادعای خلیفگی مسلمانان را داشتند و یکپارچگی جهان اسلام دیگر حاصل نشد.اما از چندین سده بدین رو جریانهای فکری اسلامی رشد بسزایی دریکپارچگی جهان اسلامی داشته و جهان شاهد جوشش عظیم ازموج بیداری اسلامی درعصر حاضر میباشد.عربستان در پایان قرن ششم میلادی در گیر و دار درد زایمان انتقال به مرحلهء یکتاپرستی بود. در دههء دوم قرن هفتم میلادی همزمان با گسترش اسلام در حجاز، در سه نقطهء دیگر عربستان نیز دین یکتاپرستی درحال شکل گرفتن بود و کسانی ادعای نبوت داشتند و دین نوینی را عرضه مینمودند. برای اینکه این موضوع را بهتر بشکافیم ابتدا باید به ترکیب قبایل عربستان در آن زمان نظری بیفکنیم.قبایل درون عربستان پیش ازظهور اسلام به ۳ مجموعهء بزرگ و رقیب و متخاصم تقسیم میشدند که هرکدام دارای خدایان قبیلهئی ویژه و کعبهء قبیلهئی خاص و آداب و رسومِ سنتی و دین مخصوص به خودشان بودند، و در آداب و رسومشان نقاط مشترک بسیاری با مجموعههای دیگر داشتند. این سه مجموعه عبارت بودند از:
۱) مجموعهء قبایل یمنی در جنوب عربستان؛
۲) مجموعهء قبایلِ ربیعه در شرق و شمالشرق عربستان؛
۳) مجموعهء قبایل مُضَر (بر وزن هنر) در مرکز و غرب عربستان.

چکیده
دوران ایران باستان دوران تشکیل دولت ماد تا پایان حکومت ساسانیان و حمله عرب به ایران است. (..۶ ق.م. تا ۶۵۲ م)پیش از مهاجرت آریاییها به فلات ایران، اقوامی با تمدنهای متفاوت در ایران میزیستند. سرزمین کنونی ایران بخش بزرگی از یک واحد جغرافیایی بنام فلات ایران است، این واحد طبیعی با تنوع اقلیمی و زیستی خود دارای ویژگیهای بارزی است که در نتیجه آن وحدت فرهنگی ایران را سبب شدهاست، بی شک تمدن بشری مرهون نبوغ و خلاقیت مردمانی بودهاست که سالیان دراز در این سرزمین زندگی کردهاند و در تعامل با جغرافیا و نظام طبیعی حاکم بر آن و در جریان روزگار، تاریخ فرهنگی وتمدن خود را آفریدهاند.
نکات کلیدی :
ایران باستان – حکومتها

مسجد جامع گرگان در کنار بازار اصلی شهر (محله نعلبندان) واقع شده است. با توجه به وجود مناره آجری دوره سلجوقی، بنای اولیه مسجد نیز به همان دوره تعلق دارد و در دورههای بعدی به طور گسترده بازسازی، تعمیر و تزئین شده است و بیشترین بازسازیها در دوره تیموری، صفوی و دوره حاضر صورت گرفته است. بنای مسجد با طرح مربع مستطیل، وسعتی حدود ۱۶۰۰ متر مربع را دربر میگیرد و شامل صحن وسیع مستطیل شکل، ایوانهای شرقی و غربی، شبستانهای چهارگوشه بنا، ورودیهای شمالی و جنوبی، مناره دوره سلجوقی و کتیبهها و سنگ نوشتههای تاریخی است.در حال حاضر به غیر از مناره اثر دیگری از بنای اولیه مسجد بر جای نمانده است. مناره آجری بنا با طرح استوانهای تزئین آجرکاری و کتیبه کوفی آجری دارد و قابل مقایسه با دیگر منارههای دوره سلجوقی است. از آثار نفیس و تاریخی مسجد میتوان به در و منبر چوبی منبتکاری شده و فرامین و سنگ نوشتههای پادشاهان صفوی و افشاریه اشاره کرد. در قدیمی و منبت مسجد، کتیبهها و کندهکاریهای زیبایی دارد که برای نگهداری و حفاظت برداشته شده و به جای آن در جدیدی قرار داده شده است. منبر نفیس و تاریخی مسجد با هشت پله دارای کتیبههایی است که بر اساس متن آنها این مسجد و منبر یک بار در سال ۸۹۵ هجری قمری در زمان پادشاه معینالدین ابوالقاسم بابر؛ حاکم هرات، توسط امیر بابا حسن؛ فرماندار استرآباد و بار دیگر در سال ۱۰۱۸ هجری قمری در زمان شاه عباس اول توسط قطبالدین احمد بن ملا علی استرآبادی و سرانجام در سال ۱۱۵۷ هجری قمری در زمان نادرشاه افشار توسط بیگلربیگی استرآباد تعمیر و بازسازی شده است. فرامین و وقفنامههای موجود در مسجد دارای تاریخهایی از اوایل دوره صفوی تا اوایل دوره قاجاریه است و موضوعات مختلفی را شامل میشود.

یکی از معروفترین آثار تاریخی گرگان، دیوار دفاعی آن است که با نامهای سد اسکندر، سد انوشیروان، سد فیروز، و قزلآلان (مار سرخ) در طی دورههای مختلف شهرت یافت. دیوار دفاعی گرگان از شرق دریای خزر در ناحیه گمیشان شروع و پس از گذر از شمال آققلا و گنبدکاووس به طرف شرق ادامه داشته و در کوههای پیشکمر، پایان مییابد. طول این دیوار ۱۵۵ کیلومتر است. در حال حاضر، دیوار در فواصل و مسیرهای مختلف، بین ۲ الی ۵ متر ارتفاع دارد و عرض دیوار حدود ۱۰ متر است. در فواصل مختلف قلعههایی در سمت جنوب دیوار ساخته شده است. در بررسیهای هیئت باستانشناسی ۳۰ قلعه شناسایی شده که به نظر میرسد در مجموع ۴۰ قلعه بوده است. قلعهها اندازههای متفاوت داشته که کوچکترین آنها ۱۲۰×۱۲۰ متر و بزرگترین آنها ۲۰۰×۲۸۰ متر میباشند. در قسمت شمالی دیوار خندقی قرار گرفته که بیشتر در قسمت میانی دیوار مشهود است. در مورد زمان ساخت دیوار نظرات مختلفی وجود دارد؛ ولی طبق تحقیقات انجام شده و به دلایل متعدد بهنظر میرسد که بنیاد این دیوار در زمان اشکانیان همزمان با حکمرانی مهرداد دوم (۱۲۴-۸۷ قبل از میلاد) شکل گرفته باشد و بازسازی و تعمیر آن در دوره ساسانیان انجام شده باشد. به خصوص این که هجوم قبایلی همچون سکاها به شمال شرق ایران در دوره اشکانی بهخصوص زمان مهرداد سوم آغاز شد و این دیوار میتوانست جهت دفاع در مقابل هجوم آنها باشد.در حال حاضر دیوار دفاعی گرگان بهصورت یک رشته تپه کوتاه و ممتد در منطقه خودنمایی میکند و هرگونه ساخت و ساز در پیرامون آن ممنوع است

این بنا توسط آغا محمدخان قاجار ساخته شده و در گرگان قرار دارد. ویژگیهای معماری و اسلوب ساخت بنا نشانگر آن است که بنا متعلق به قرن ۱۲ هـجری قمری میباشد. این کاخ دارای بخشهای مختلفی از جمله عمارت دارالعماره، دارالحکومه، عمارت کلاه فرهنگی عباس خانی و سلسیان خانی میباشد.اين کاخ در نزديکی دروازه بسطام سابق حدود فلکه کاخ و پارک شهر فعلی ساختمان شهرداری گرگان قرار دارد و در حال حاضر در اختيار سپاه پاسداران است.

ساز و کار آموزش در جامعه ایرانی سال های سال بر محور مدل مکتب خانه مدرسه گشته است. در این باره نوشته اند: «مکتب خانه جزء اماکن مقدس و محل روای حاجات به شمار می آمد و پس از آن مدارس طلاب دین که در آن دروس مذهبی می خواندند».سیستم آموزش مکتب تا دوران قاجار تاب مقابله با جریان آموزش جدید را داشت اما پس از آن به ناچار تسلیم سیستم آموزشی جدید شد.
نخستین مدرسه

روی هم رفته نمی توان گفت که نسل ایرانیان جدید عقیم شده ، چون این ملت توانسته است در دوران اخیر مردی نظیر امیر نظام به وجود آورد . ( تاریخقاجار – سر رابرت واتسون )
راز جاودانگی چیست ؟ چه کسانی جاودانه می شوند ؟ انسانهایی هستند که حتی با گذشتن سالها و قرن ها از زمان آنها ، در یادها و خاطره های مردم می مانند و مردم یاد آنها را گرامی می دارند . در سرزمین ایران از این گونه انسانها زیاد هستند . یکی از کسانی که ایرانیها هنوز یاد او را گرامی می دارند امیر کبیر است . وطن پرستی که برای پیشرفت و سربلندی کشورش کوشش های فراوانی کرد . افراد باید چه کار کنند تا همچون امیر کبیر حتی بعد از سالها و قرن ها مردم یاد آنها را گرامی بدارند و از آنها به نیکی یاد کنند ؟ امیر کبیر چه کرد ؟ آیا او درس خدمت را به ما آموخت و مسیر جاودانگی را به ما نشان داد ؟می توان گفت تمام دوره سلسله قاجاریه سرشار از فساد و وطن فروشی بود . امیر کبیر در این دوران به صحنه آمد و با وطن دوستی کوشش کرد تا بار دیگر شکوه و عظمت ایران را به این سرزمین برگرداند . ولی افسوس که شاهان قاجار واژه هایی مانند : وطن ، میهن و ملت را نمی شناختند .به نوشته جیمز بیلی فریزر ، فتحعلی شاه کشور را همچون منبع درآمدی شخصی تلقی می کرد : او به ایران به عنوان کشوری که باید دوست داشته باشد و یا حفظش کند و یا در راه تکمیلش کوشش کند توجه ندارد .


بیست و ششمین روز از بهمن ماه امسال در تقویم برابر با چهاردهم فوریه، روزی است که به نام والنتاین نامیده شده. همان که در سال های گذشته با بیست و پنجم بهمن مقارن می شد ولی سال کبیسه امسال این تقارن را برهم زد.والنتاین اولین موردی نبود که با رشد همه گیر و خارق العاده خود در مدت زمانی نه طولانی، به امری آشنا در جامعه ایرانی ما بدل گشت و قطعا آخرین نیز نخواهد بود.این روزها بسیاری از مردم چه کودک و چه بزرگ، حتی اگر تلفظ صحیح والنتاین را ندانند ولی آشنایی حداقلی با آیین و رسوم این روز به خصوص دارند و گاهاً شمه ای از تاریخچه اش را شنیده اند. تاریخچه ای که عدم وضوح کامل آن در پس پرده افسانه هایی چند پنهان گشته است.
والنتاین که بود؟
امروزه کلیسای کاتولیک به این نتیجه رسیده است که حداقل سه قدیس با نام والنتاین وجود داشته اند که همگی به شهادت رسیده اند. از این رو چندین افسانه سعی در بازگویی خاستگاه این آئین دارند.سده سوم میلادی، روم باستان فرمانروایی به نام کلاودیوس دوم داشت که معتقد بود جنگجویانش باید مردانی مجرد باشند. براساس همین اعتقاد ازدواج برای سربازان امپراتوری روم ممنوع گشت. قاطعیت فرمانروای بی رحم، جرأت ازدواج را از تمام سربازان سلب کرد. اما در این بین کشیشی با نام والنتاین، مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری می ساخت. هنگامی که این عقدهای پنهانی آشکار شدند، والنتاین دستگیر و به اعدام محکوم شد. در زندان به دختر نابینای یکی از زندانبانان دل بست و هنگامی که رهسپار مراسم اعدام بود، کارتی برای دختر نوشت که با این امضا را داشت: «از طرف والنتاین تو».
