بنی امیه
بنی امیه از قبایل عرب هستند که زیرشاخه ی قبیله ی قریش به شمار می روند. این قبیله از نظر سیاسی رقیب اصلی بنی هاشم در مکه محسوب می شد. بنی هاشم مناصب سقایت و رفادت را در مکه در دست داشت. از میان فرزندان امیه حرب پدر ابوسفیان و ابوالعاص جد عثمان و مروان حکم به شمار می رفتند.
ابوسفیان
در زمان ظهور اسلام ابوسفیان مهمترین شخصیت بنی امیه بود و به کار بازرگانی اشتغال داشت. او پس از نبوت حضرت محمد(ص) به مخالفان حضرت پیوست و پس از کشته شدن یکی از پسرانش در جنگ بدر در جنگ احد فرماندهی سپاه مشرکین را برعهده گرفت. او پس از رحلت پیامبر از مخالفان سیاسی ابوبکر بود اما چندان به دشمنی عملی با ابوبکر بپرداخت و فرزندانش یزید و معاویه در زمان خلافت عمر به امارت شام دست یافتند.
بنی امیه در خلافت عثمان
در زمان خلافت عثمان(که از بنی امیه بود) قدرت سیاسی بنی امیه گسترش زیادی پیدا کرد و وابستگان بنی امیه در بسیاری از شهرها به ولایت رسیدند و دارایی فراوانی جمع کردند.
با خلافت حضرت علی(ع) دشمنی بنی امیه با بنی هاشم بیشتر شد و سران قدرتمند بنی امیه در برابر حضرت شورش کردند که مهمترین و قدرتمندترین آنان معاویه پسر ابوسفیان بود که در زمان عمر و عثمان والی شام شده بود و از فرمان عزل حضرت به بهانه ی خون خواهی عثمان سرباززد و در جنگ صفین روبروی حضرت علی(ع) صف آرایی کرد.
خلافت معاویه
پس از واقعه ی حکمیت و صلح امام حسن(ع) عملا معاویه حاکم تمام سرزمینهای اسلامی شد و پس از امام حسن(ع) به نفع پسرش یزید از مسلمانان بیعت گرفت و توانست خلافت اسلامی را تبدیل به یک امپراطوری موروثی بکند. معاویه را می توان اولین خلیفه ی اموی جهان اسلام بشمار آورد.
پس از اینکه پایه های حکومت معاویه محکم شد او به فتوحات در شمال آفریقا، شرق ایران و فلات آناتولی ادامه داد و سرزمینهای زیادی را فتح کرد.
خلافت یزید
پس از مرگ معاویه پسرش یزید وارث خلافت اموی شد. در زمان او شورشها و قیامهای زیادی اتفاق افتاد از جمله واقعه ی عاشورا و قیام عبدالله بن زبیر در مکه.
انتقال به مروانیان
پس از مرگ یزید پسرش معاویه ی دوم و پس از مدت کوتاهی مروان حکم به خلافت رسید و خلافت اموی از شاخه ی سفیانی به شاخه ی مروانی (۶۴ه.ق) انتقال یافت. یکسال بعد مروان مرد و خلافت به پسرش عبدالملک رسید که هنوز درگیر قیام ابن زبیر بود. سرانجام سردار او حجاج بن یوسف توانست در سال ۷۳ شورش ابن زبیر را سرکوب کند. حجاج در دوران عبدالملک و ولید بن عبدالملک مهمترین شخصیت حکومت اموی محسوب می شد و با خشونت توانست تمامی سرزمینهای اسلامی را آرام کند. در دوره عبدالملک برای اولین بار دفاتر دولتی بجای فارسی به زبان عربی نوشته شد و امویان برای اولین بار در تاریخ اسلام به ضرب سکه پرداختند.
در زمان ولید فتوحات اعراب به شدت دنبال شدند. پس از مرگ ولید حکومت اموی به سلیمان برادر کوچکترش رسید. پس از آن چند نفر از خلفا به خلافت رسیدند که اهمیت چندانی ندارند تا در سال ۱۰۵ه.ق خلافت به هشام بن عبدالملک رسید. او اصلاحات زیادی را آغاز کرد تا پایه های قدرت اموی را دوباره محکم کند و نظم و رونق را بازگرداند. در زمان او قیام زیدبن علی(ع) در کوفه سرکوب شد.
با مرگ هشام (۱۲۵ه.ق) خلافت به ولیدبن یزید(دوم) رسید که در دوران او حکومت اموی رو به افول نهاد. در نهایت مروان در سال ۱۳۲ مروان دوم به خلافت رسید اما قیامهای مخالفین حکومت اموی یکی پس از دیگری امویان را ضعیف و ضعیفتر کردند تا جایی که ابومسلم خراسانی توانست خراسان را از امویان بگیرد و با کمک ابوسلمه ی خلال توانستند سپاهیان اموی را شکست داده(۱۳۲ه.ق) و با ابوالعباس سفاح به عنوان اولین خلیفه ی عباسی بیعت کنند.
در میان بازماندگان امویان عبدالرحمان بن معاویه(نوه ی هشام بن عبدالملک) به اندلس رفت و حکومت امویان را در آنجا ادامه داد.
منبع : جنگها و تاريخ
